17 outubro, 2007

||| 27 de Maio de 1977. Estação das Chuvas.













«Por estranho que pareça, as atrocidades cometidas no Chile de Pinochet, se comparadas com o que se passou, de 1977 a 1979, no país de Agostinho de Neto, assumem modestas proporções. E o mais chocante é que, no caso de Angola, nem sequer atingiram inimigos, mas sim membros da própria família política.»





«Na margem sul do Tejo, faleceu recentemente um angolano, antigo membro do MPLA, a quem por alturas do 27 de Maio foi atribuída a tarefa de coveiro. Há quem se lembre de o ouvir contar que fora obrigado a sepultar pessoas vivas. Milhares de famílias de angolanos nunca puderam enterrar os seus mortos.»

«[...] Eram presos e enviados, sem qualquer processo, para campos de concentração. Muitos dos que morreram nem sequer sabiam quem era Nito Alves. E eram muitos os que tinham menos de 18 anos. Entre os detidos encontravam-se, até, soldados que não estavam em Angola no dia 27 de Maio.»

«Houve pessoas que foram presas e até mortas, porque eram amigos ou parentes afastados. Pior, quando eram parentes próximos.»

«De modo que os soldados entravam nas casas perguntando onde estavam os intelectuais ou os estudantes. E acabaram por matar muitos.»

«A chamada Comissão das Lágrimas foi criada pelo Bureau Políticos do MPLA com o objectivo de seleccionar os depoimentos dos presos do 27 de Maio. No entanto, como veremos, alguns dos seus membros interrogaram ou provocaram os detidos. Dela fizeram parte: Iko Carreira, Henrique Santos (Onambwé), Ambrósio Lukoki, Costa Andrade (Ndunduma), Paulo Teixeira Jorge, Manuel Rui, Diógenes Boavida, Artur Carlos Pestana (Pepetela), José Mateus da Graça (Luandino Vieira), Mendes de Carvalho, Henrique Abranches, Eugenio Ferreira, Rui Mingas, Beto van Dunem, Cardoso de Matos, Paulo Pena e outros não identificados.»

«O inquiridor principal foi Artur Carlos Pestana (Pepetela). Num registo particularmente agressivo, queria saber quais eram as suas actividades, se e quando tivera reuniões, quem contactava, como funcionavam as ligações entre os sectores da educação, da saúde e da função pública. [...] Foi também interrogado por Manuel Rui. [...] Maria da Luz Veloso, na altura com 47 anos, também se lembra de ter comparecido nesta Comissão, onde foi interrogada por Pepetela e por Manuel Rui. [...] Como não fazia o que pretendiam, Manuel Rui não hesita em dizer: “A minha vontade era dar-lhe um par de bofetadas. Você não colabora. Vejo-me obrigado a entregá-la aos militares.” Os detidos passavam para os militares. E para as torturas.»

«Presos atirados pelas escadas e, no pátio, brutalmente espancados. Berravam e pediam clemência. Quase desfalecidos eram atirados para dentro de viaturas. Um mercenário norte-americano comentava: “Já vi muita coisa na minha vida. Mas nunca tinha visto tal coisa.”»






«João Jacob Caetano, o lendário Monstro Imortal, morreu com o garrote do nguelelo. Também consta que o tinham cegado. Foi interrogado por Pedro Tonha (Pedalé), o qual, possivelmente como prémio, subirá do 10º para 4º lugar na hierarquia do MPLA. No entanto, nem coragem tinha para lhe fazer as perguntas. Os algozes deixavam na sala um gravador, para depois reproduzirem o que dizia. E iam apertando o garrote. [...] Ao que parece, atiraram o corpo de um avião.»







«A indicação para o seu fuzilamento [Nito Alves] terá sido do presidente da República, embora na Fortaleza, onde estava, a ordem tenha sido dada por Iko Carreira, Henrique Santos (Onambwé) e Carlos Jorge. Nito não quis que lhe tapassem os olhos, pois queria ver os que o iam matar. O corpo foi varado por umas três dezenas de balas. E um dos chefes ainda lhe foi dar o tiro de misericórdia. O seu corpo foi atirado ao mar, com um peso.»

«Carlos Jorge, Pitoco e Eduardo Veloso chicoteia-no [a Costa Martins], batem-lhe com um pau com espigão de ferro, massacram-lhe as costas com correias de uma ventoinha de camião. Ao chicote chamavam Marx e, ao espigão, Lenine. Uma das vezes puseram-no numa sala, junto a uma máquina de choques eléctricos. Ainda cheirava a carne queimada.»








«Em meados de Junho [Sita Valles] é presa com o marido [José Van Dunem]. Entra no Ministério da Defesa de mão dada com José. [...] Terá ido para a Fortaleza de S. Miguel. Terá sido torturada e violada por elementos da DISA. [...] Várias fontes, entre as quais um responsável da DISA, declaram que se encontrava novamente grávida. Terão esperado que tivesse a criança para depois a fuzilar. O bebé nunca foi entregue à família. [...] Uma presa ouviu contar que, antes de a matarem, lhe deram um tiro em cada braço e em cada perna.» [Correcção aos autores, por mão amiga deste blog: o filho de Sita Valles foi entregue à família e foi criado por Francisca Van Dunem. Doutorou-se em economia em Inglaterra, trabalhou para o Banco Mundial em Maputo e está a fazer um pós-doutoramento na Dinamarca.]

«Os cálculos sobre o número de mortos variam. Um responsável da DISA, ouvido por nós, fala em 15 000. A Amnistia Internacional fez um levantamento e avançou com 20 000 a 40 000. Adolfo Maria, militante da Revolta Activa, e José Neves, um juiz militar, falam de 30 000 mortos. O jornal Folha 8 falou de 60 000. E a chamada Fundação 27 de Maio foi até aos 80 000. [...] Quedemo-nos pelos 30 000 mortos. Dez vezes mais mortos do que no Chile de Pinochet. Na própria família política. Sem qualquer julgamento. E em muitos casos sem qualquer relação com os acontecimentos.»

«Em Malanje foram fuziladas mais de mil pessoas. No Moxico, Huambo, Lobito, Benguela, Uíje e Ndatalando aconteceu o mesmo. No Bié mataram cerca de 300 pessoas. Em Luanda, os fuzilamentos prosseguiram durante meses e meses.»

«As cadeias eram sucessivamente cheias e sucessivamente esvaziadas, desaparecendo as pessoas. [...] Um grupo de militares foi morto na periferia de Luanda, junto a uma praia. Foram abatidos um a um, com tiros na cabeça. Os vivos que assistiam à cena pediam clemência. Os verdugos divertiam-se. E continuavam a matar, com um tiro na cabeça.»

«As forças de segurança prenderam muita gente jovem que, na manhã de 27 de Maio de 1977, andava nas ruas de Luanda. Centenas deles foram levados para um Centro de Instrução Revolucionária na Frente Leste e os dirigentes locais assassinaram-nos friamente.»

«Estudantes que estavam na União Soviética, na Bulgária, na Checoslováquia e noutros países do Leste, foram mandados regressar. No aeroporto de Luanda foram presos. E muitos foram decapitados, sem saberem a razão. [...] Nas Faculdades desapareceram cursos inteiros. No Lubango, dirigentes e quadros da juventude foram atados de pés e mãos e atirados do alto da Tundavala.»





«Onde param os fuzilados? Uns foram depositados em valas comuns. Outros lançados de avião ou de helicóptero para o mar ou para a mata. [...] Um ano depois do 27 de Maio, ainda se matava. Ademar Valles [irmão de Sita Valles] foi morto em Março de 1978.»

«O juiz José Neves conclui: “Foi um verdadeiro genocídio. Em Angola devem ter morrido umas 30 000 pessoas.”»

«A questão dos presos portugueses em Angola era tratada com a máxima moderação, ao contrário do que acontecia com na imprensa ocidental com casos de idêntica natureza. [...] A solidariedade com os presos políticos angolanos era, também, um tema de excepção na imprensa portuguesa, evitando-se qualquer crítica ao regime do MPLA. Apenas a poetisa Natália Correia, no Jornal Novo, se referira a um regime de sistemática repressão policial, falando mesmo no Gulag angolano

«Muitos dos “libertadores” sonhavam com a casa, o carro, os privilégios e as posições dos colonos. Conquistaram-nas e tornaram-se piores do que estes. Desculpar-se-ão com a guerra. Só que a guerra, que tantos matou e estropiou, alimentou um punhado de pessoas, que se tornaram insultuosamente ricas.»

Dalila Cabrita Manteus e Álvaro Mateus, Purga em Angola. Nito Alves, Sita Valles, Zé Van Dunem e o 27 de Maio de 1977. Edições Asa.

Alguns links úteis:

Sobreviventes dos acontecimentos de 27 de Maio de 77 ainda procuram explicações. || O silêncio que grita. ||O dia mais negro. || Recordações de um desastre, por Ferreira Fernandes. || Associação 27 de Maio. || Carta de Carlos Pacheco a Pepetela.


[FJV]

Etiquetas: , ,

22 Comments:

Blogger jorge F said...

Esclarecimento à "correcção, por mão amiga do blog": a criança a que se refere nasceu em Fevereiro.1977, o jovem Ernesto, grande basquetebolista, e realmente a pos-doutorar-se no Norte da Europa.
Importa pois não confundir com a criança a que os autores do livro aludem,que se realmente existe, terá nascido em finais 1977/inicio de 1978.

1:27 da tarde  
Blogger Field engineer said...

hi,


Freelance IP Network Engineer
IP networks must function in a stable and reliable manner, and that is where IP network engineers intervene. They can maintain the network, as well as supervise the work, such as updating and modifying the IP network, since it needs to grow and expand over time. They can help with problem solving and handle changes in the network as new services and additional tasks are required.The global reach offered by FieldEngineer.com allows you to find the right engineers and professionals where you need them. We know that companies often need to perform work in different locations and that is possible thanks to our platform.

2:15 da tarde  
Blogger Cosmo789 said...

Este comentário foi removido pelo autor.

7:09 da manhã  
Blogger Cosmo789 said...

Thanks for the information I am Asia's number one web developer, Vegus168, open 24 hrs. Baccarat, Slots, Free Credit Giveaway, Auto Deposit. Vegus168 เว็บแทงบอล Convenient, fast, just 3 minutes, fun and easy, 100% safe.

7:10 da manhã  
Blogger vegus168 said...

แทงบอล Vegus168 คาสิโน บอลออนไลน์ บาคาร่าออนไลน์ เครดิตฟรี เว็บตรง สมัครง่าย

9:41 da manhã  
Blogger Jon Hendo said...

Thanks mate. I am really impressed with your writing talents and also with the layout on your weblog. Appreciate, Is this a paid subject matter or did you customize it yourself? Either way keep up the nice quality writing, it is rare to peer a nice weblog like this one nowadays. Thank you, check also event marketing and thank you note for helping with event

10:38 da manhã  
Blogger my168 said...

ISC888 เว็บไซต์หวยออนไลน์ยอดนิยมที่สุดในตอนนี้ ที่รวบรวมเอาหวยหลากหลายประเภทมาให้ท่านได้ร่วมสนุก มีทั้ง หวยลาว หวยยี่กี หวยฮานอย หวยหุ้น isc888 ลอตโต้ สมัครสมาชิกง่ายมากภายใน 5 นาที ท่านก็จะได้ร่วมสนุกกับเรา เรามีทีมงานที่พร้อมจะให้บริการตลอดทั้งวันเพื่อเป็นช่องทางในการติดต่อที่สะดวกสบายแต่ลูกค้าทุกท่านที่เชื่อมั่นในเว็บไซต์ของเรา

7:37 da manhã  
Blogger Brooklyn Smith said...

Este comentário foi removido pelo autor.

12:49 da tarde  
Blogger Brooklyn Smith said...

Get the professional and helpful assignments writing services with top experts on assignments field. GoAssignmentHelp.com is the World’s best buy assignment online help, academic homework help and writing assistance web provider that prides it in being the best online assignment help website for students around the world. Our team cover all subjects like nursing, health, social care, marketing, finance, medical, management assignment, child care, science, java assignment help etc, So Don’t waste your single minute, Call us now and Get best services for your college assignments. GoAssignmentHelp.com always aim at improving all our services and we continuously conduct our research to establish better ways to serve you. We want that, you can always be assured that you will get the best sas homework help at the most affordable rates. If you have any kind of questions about your assignment related, then you call us. We provide cheap and the best help with assignments at a very reasonable price.

12:50 da tarde  
Blogger ROHIT DUBEY said...

ccleaner piriform download and then follow the instruction to install the ccleaner to your device it make your system better and fast. If ccleaner installer has stopped working then you can contact our technical experts to get instead help.

5:43 da tarde  
Blogger Jamie Starr said...

I always find very much interesting content on your posts. keep posting, thanks for sharing with us and giving us your precious time. You may also like short prayer for grieving friend

10:20 da manhã  
Blogger Tom said...

You Great article. The visa application form Turkey is the most convenient and quickest way to receive a travel authorization to visit Turkey for tourism or business purposes,

9:41 da manhã  
Blogger ROHIT DUBEY said...

aol not responding imap server so you can connect your desktop mobile and etc. On your account aol online service provider which give you the different kinds of services which you have never seen before aol imap server not responding

10:11 da manhã  
Blogger Deniel Alex said...

This blog is really awesome ... Yes, the post is really interesting, and I like it a lot. children require a e-Visa to visit India? Yes, children require a e-Visa to visit India.

7:10 da manhã  
Blogger EIbass said...

I compliment the effort put towards creating this content, its such an appealing one is bowen university post utme de form still on

1:15 da tarde  
Blogger sihoooffice said...

SIHOO ergonomic home office chair Computer Chair Desk Chair, Adjustable Headrests Chair Backrest and Armrest's Mesh.

8:51 da manhã  
Blogger Henry Evelyn said...

The British Virgin Islands visa requires visitors to have a valid passport and may also require a visa, depending on their nationality. Citizens of the United States, Canada, and most European countries do not need a visa to enter the BVI for stays up to 30 days. However, visitors from some countries, including India and Nigeria, are required to obtain a visa prior to arrival. The BVI is a popular destination for its white sandy beaches, clear blue waters, and sailing opportunities. Visitors should check the latest entry requirements and visa regulations before planning a trip to the BVI.


12:52 da tarde  
Blogger henryisabella said...

The most recent information regarding the Air Suvidha form online fill can be found here. The Indian Ministry of Civil Aviation has abolished the requirement to submit the Air Suvidha self declaration Form.

6:15 da manhã  
Blogger henryisabella said...

To access the eVisa services for Kenya, applicants can easily log in to their accounts using the evisa Kenya login portal. The login process allows users to access their visa application information, track the progress of their application, make any necessary updates or modifications, and retrieve their approved eVisa.

12:13 da tarde  
Blogger Mark Wood said...

Your help has been absolutely invaluable to us and has been quite helpful. We value the knowledge and ideas you have shared with us. Non-EU Microstate Citizens Exempt From ETIAS Requirement, bringing ease and convenience to their travel plans. This exemption recognizes the unique status of these microstates and allows their citizens to visit European countries without the need for ETIAS authorization. Travelers from these non-EU microstates can enjoy streamlined travel processes and explore the beauty and cultural richness of Europe effortlessly. Discover the enchanting destinations of Europe hassle-free as a citizen of a non-EU microstate, exempt from the ETIAS requirement.

11:45 da manhã  
Blogger Phineas said...

Hi there! We greatly appreciate your encouragement and will definitely keep up the writing. Thank you! Feel free checking out this information. If you're planning to visit Turkey, Do I Need Visa for Turkey Check visa requirements first. Citizens of certain countries may need a visa for entry. Research the latest regulations before your trip.

12:57 da tarde  
Blogger charlotteava said...

Hi there! I'm really enjoying your interesting and educational content. Can't wait to read more from you! Discover Kenya's beauty with the top 20 destinations. From Maasai Mara to Lamu Island, explore diverse landscapes, wildlife, and culture. Explore Top 20 destinations in Kenya for a memorable experience.

10:48 da manhã  

Enviar um comentário

<< Home